Zaletą okazjonalnych napraw urządzeń elektronicznych jest to, że raz na jakiś czas trafia się przyrząd, którego działanie jest bardzo ciekawe. Takim przyrządem właśnie jest Elektrokauter Weterynaryjny, czyli nóż elektrochirurgiczny, elektrokoagulator.
Objawy usterki
_____
Urządzenie uruchamia się, można wybierać tryby działania, ale po naciśnięciu pedału nożnego (tak odbywa się sterowanie) słychać tylko „cykanie” przekaźnika z przodu obudowy. Napięcie na wyprowadzeniach się nie pojawia.
Zasada działania urządzenia
_____
Zasada działania tego urządzenia polega na wytwarzaniu dość dużej różnicy potencjałów pomiędzy matą podkładaną pod pacjenta, a nożem. Napięcie generowane na elektrodach jest tak wysokie, że mój miernik wychyłowy z zakresem 1200V AC wyleciał niemal poza skalę. Na szczęście jest topornym sprzętem działającym nieco bardziej mechanicznie (wychylanie wskazówki) niż elektronicznie, więc przetrwał. Elektroniczny multimetr nie przeżyłby próby pomiaru, więc nie próbowałem. Szacuję więc, że napięcie na ostrzu noża wynosi mniej więcej 2000 V. Dlaczego więc takie napięcie nie porazi pacjenta, który ma fizyczny kontakt z nożem i dlaczego jest bezpieczne dla lekarza?
Odpowiedź tkwi w wysokiej częstotliwości tego napięcia (2 MHz, 2 000 000 Hz – w gniazdku jest 50Hz). Napięcie o tak wysokiej częstotliwości nie penetruje ciała w głąb dzięki efektowi naskórkowości. Po prostu prąd o takiej częstotliwości nieźle pali skórę, ale głębiej nie wnika.
Demontaż obudowy i próba wyszukania usterki
_____
Ostrożnie zdemontowany został górny panel obudowy. Tu zaczyna się pierwszy etap zwany „wizualną oceną uszkodzeń”. Na tym etapie już często można zobaczy zalanie, uszkodzenie kondensatorów (wybrzuszenia) czy też inne usterki, jak oderwane kable.
Demontaż obudowy ujawnił taki widok:
Wszędzie czysto, nic nie poprzepalane, nic nie wybuchło 🙂 krótko mówiąc wnętrze bardzo czyste i zadbane. Niedobrze. Oznacza to, że uszkodzenie jest w zabudowanym panelu przednim. Albo niewidoczne. W każdym razie szukamy dalej.
Rozbieramy urządzenie w drobny mak
_____
Po dokładniejszych oględzinach i wykonaniu pomiarów multimetrem, okazało się, że na płycie czołowej jest sporo utlenionych połączeń oraz zimnych lutów. Wiele elementów musiało zostać ponownie przelutowanych. Dość duże moce wydzielane w obwodach generowania napięcia degradują połączenia. I tak kilkaset punktów na dwóch modułach + całkowite przelutowanie jednego podejrzanego tranzystora małej mocy. Po tym wszystkim urządzenie ruszyło.
Regeneracja połączeń lutowanych
Jeśli połączenie jest bardzo utlenione lub zdegradowane, a także – jeśli wystąpił zimny lut, nie wystarczy poprawić lutowania dodając nową cynę. Trzeba usunąć poprzednie, utlenione spoiwo i nałożyć nowe – świeże. Taki zabieg daje gwarancję ponownego długiego działania urządzenia.
Jak sprawdzić urządzenie do cięcia chirurgicznego
_____
To była zagadka – jak przetestować urządzenie do cięcia chirurgicznego? Nie bardzo miałem ochotę testować na sobie, więc po prostu wykorzystałem pierś kurczaka 🙂
Po testach konieczne było wietrzenie pokoju, bo zapach palonej tkanki… no lutowanie to przy tym pięknie pachnący perfum!